Werk veiliger bij randen, met Edge Tested-verbindingsmiddelen
Door: Dirk van Blijswijk, manager Expertisecenter Safe Site – Powered by Mennens
Stel je voor: je werkt op hoogte. Uiteraard kies je eerst voor een verbindingsmiddel waarmee je niet over de rand kunt vallen. Om 100% veilig te zijn, moet het verbindingsmiddel korter zijn dan de afstand van het ankerpunt tot aan de rand. In veel situaties is dit echter niet werkbaar en kiezen gebruikers voor in lengte verstelbare veiligheidslijnen of valstopblokken. Ik deel graag mijn inzichten hierover.
Bij verkeerd gebruik van in lengte verstelbare veiligheidslijnen of valstofblokken kun je een misstap maken, waardoor je valt van de rand van een (plat) dak. Dankzij de valbeveiliging blijf je hangen, maar als je omhoog kijkt zie je dat het verbindingsmiddel schuurt tegen de (scherpe) rand. Is het verbindingsmiddel daar wel tegen bestand? In dit soort situaties is een ‘Edge Tested’-verbindingsmiddel cruciaal.
Second opinion op verbindingsmiddel
Een aantal jaar geleden werd ik benaderd door een onderzoekspartij: “Wilt u een second opinion geven op een verbindingsmiddel dat bij een ongeval is gebruikt?”. Een medewerker was tijdens werken op hoogte door een kunststof lichtkoepel in het dak gevallen. Bij de val sneed het scherpe kunststof onverhoopt de kabel door.
Edge Tested: voor werken rond scherpe randen
Tijdens mijn second opinion kwam ik erachter dat het verbindingsmiddel niet voorzien was van een Edge Tested-pictogram. Wat houdt dat in? Edge Tested-verbindingsmiddelen zijn speciaal getest op vallen over (scherpe) randen. Ze hebben een grotere lijndiameter of een versterkte lijn en zijn daardoor beter bestand tegen slijtage dan reguliere verbindingsmiddelen.
‘Edge Tested’ of ‘Getest voor horizontaal gebruik’
Bovenstaande termen worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze zijn niet hetzelfde. Een (verstelbare) veiligheidslijn mag je vrijwel altijd horizontaal gebruiken, tenzij anders vermeld in de gebruiksaanwijzing. Bij valstopblokken ligt dit anders, aangezien deze conform de norm (EN360:2002) getest kunnen worden. Dit is zowel voor verticaal, horizontaal als diagonaal gebruik, tenzij de gebruiksaanwijzing iets anders aangeeft.
Of een verbindingsmiddel nu verticaal, horizontaal of diagonaal gebruikt mag worden: dit zegt nog niet of het verbindingsmiddel getest is voor een val over een (scherpe) rand.
Aanvullende RFU’s (Recommendation For Use)
Er zit nog een addertje onder het gras: de huidige EN-normen voor verbindingsmiddelen schrijven geen testmethoden voor scherpe randen voor. Daarom zijn er hiervoor aanvullende Europees-erkende testmethodes ontwikkeld, de CNB-normen. Er bestaan RFU CNB-normen voor valstopblokken, vallijnen met demper en tijdelijke verticale leeflijnen. Een verbindingsmiddel dat getest is conform deze RFU CNB zal voorzien zijn van deze aanduiding en het onderstaande pictogram zal op het betreffende product staan.
Lang niet elk middel is Edge Tested
Producenten van valbeveiliging bepalen zelf of ze het valbeveiligingsmiddel wel of niet aan deze testmethode(s) onderwerpen. Lang niet elk verbindingsmiddel is dus Edge Tested. Toch is dit vaker van belang dan je wellicht denkt.
Aangelijnd werken: altijd veilig?
Zoals in sommige situaties waarbij je gebruikmaakt van werkplaatsbeperking. De medewerker kan dan niet over de rand vallen dankzij de lijn die vastzit aan een anker. Maar veel oppervlakten – zoals een dak – zijn niet aan elke zijde even breed of lang. Als een medewerker niet loodrecht op een rand afstapt, maar bijvoorbeeld in een schuine lijn, bestaat er alsnog kans dat de medewerker over de rand valt. Het komt ook voor dat een werker op hoogte door een dak heen valt, waarbij scherpe randen kunnen ontstaan.
Nog los van het pendule-effect dat kan ontstaan (waarbij de medewerker ongecontroleerd heen-en-weer zwiept), bestaat er ook het risico dat de scherpe rand het verbindingsmiddel doorsnijdt, als deze niet Edge Tested is.
Relevant voor alle sectoren
Als je bij een (scherpe) rand werkt, is een Edge Tested-verbindingsmiddel echt aan te bevelen. Dat kan bijvoorbeeld in de bouw zijn, waar veel met beton en stalen balken wordt gewerkt. Betonnen randen zijn vaak korrelig en scherp en stalen balken zijn ook vaak scherp. Maar ook bij andere werkzaamheden kun je te maken krijgen met scherpe randen, denk aan de (aluminium) rand van een plat dak of zoals in het praktijkvoorbeeld: het kunststof van een lichtkoepel.
Stem je verbindingsmiddel af op de werksituatie
Daarom: stem je verbindingsmiddel áltijd af op de werksituatie. Op welke locatie ga je werken? Zijn daar (scherpe) randen? Kies dan altijd voor een Edge Tested-verbindingsmiddel.
Vrijblijvende inventarisatie
Mijn collega’s en ik kunnen je hierbij adviseren. Ben je benieuwd of je huidige valbeveiligingsmiddelen aansluiten op de werkzaamheden en werksituatie(s)? En of Edge Tested-verbindingsmiddelen nodig zijn? Neem contact met mij op voor een vrijblijvende kennismaking via e-mail of 010 - 437 30 33.
Safety Scan: laat je goed informeren
Ben je benieuwd naar álle kansen voor jouw organisatie om veilig(er) te werken op hoogte of in diepte? Neem contact met ons op voor een Safety Scan via e-mail of 010 - 437 30 33. Wij inventariseren hierbij alle aandachtspunten op basis van de geldende wet- en regelgeving en stellen aan de hand hiervan een adviesrapport op.
RFU’s voor gebruik verbindingsmiddelen bij scherpe randen = horizontaal gebruik
Onderstaande verbindingsmiddelen kunnen ook gebruikt worden in situaties waarbij scherpe randen voor komen. De verbindingsmiddelen dienen dan aanvullend getest te zijn conform onderstaande RFU’s.
● EN 360 – Valstopblokken
CNB/P/11.060: testmethode voor scherpe randen met een randradius van meer dan 0,5 mm.
● EN 345 + EN 355 – Vallijnen met demper
CNB/P/11.074: testmethode voor scherpe randen met een randradius van meer dan 0,5 mm.
● EN 353-2 – Tijdelijke verticale leeflijn
CNB/P/11.075: testmethode voor scherpe randen met een randradius van meer dan 0,5 mm.
