Werk veilig bij randen met Edge Tested-verbindingsmiddelen

Werken op hoogte: hoe veilig is je verbindingsmiddel echt?

Stel je voor: je werkt op hoogte. Uiteraard kies je eerst voor een verbindingsmiddel waarmee je niet over de rand kunt vallen. Om 100% veilig te zijn, moet het verbindingsmiddel korter zijn dan de afstand van het ankerpunt tot aan de rand. In veel situaties is dit echter niet werkbaar en kiezen gebruikers voor in lengte verstelbare veiligheidslijnen of valstopblokken. Ik deel graag mijn inzichten hierover.

Bij verkeerd gebruik van in lengte verstelbare veiligheidslijnen of valstofblokken kun je een misstap maken, waardoor je valt van de rand van een (plat) dak of bordes. Dankzij de valbeveiliging blijf je hangen, maar als je omhoog kijkt zie je dat het verbindingsmiddel schuurt tegen de (scherpe) rand. Is het verbindingsmiddel daar wel tegen bestand? In dit soort situaties is een ‘Edge Tested’-verbindingsmiddel cruciaal.

Second opinion op verbindingsmiddel

Een aantal jaar geleden werd ik benaderd door een onderzoekspartij: “Wilt u een second opinion geven op een verbindingsmiddel dat bij een ongeval is gebruikt?”. Een medewerker was tijdens werken op hoogte door een kunststof lichtkoepel in het dak gevallen. Bij de val sneed het scherpe kunststof onverhoopt de kabel door.

Edge Tested: voor werken rond scherpe randen

Tijdens mijn second opinion kwam ik erachter dat het verbindingsmiddel niet voorzien was van een Edge Tested-pictogram. Wat houdt dat in? Edge Tested-verbindingsmiddelen zijn speciaal getest op vallen over (scherpe) randen. Ze hebben een grotere lijndiameter of een versterkte lijn en zijn daardoor beter bestand tegen slijtage dan reguliere verbindingsmiddelen.

‘Edge Tested’ of ‘Getest voor horizontaal gebruik’

Bovenstaande termen worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze zijn niet hetzelfde. Een (verstelbare) veiligheidslijn mag je vrijwel altijd horizontaal gebruiken (er staat dan de verwijzing EN358 op), tenzij anders vermeld in de gebruiksaanwijzing. Bij valstopblokken ligt dit anders, aangezien deze conform de norm (EN360:2002) getest worden. Dit kan zowel voor verticaal, horizontaal als diagonaal gebruik, afhankelijk van hoe de fabrikant dit blok heeft gemaakt en heeft laten testen. Hoe het gebruikt mag worden moet vermeld staan in de gebruiksaanwijzing.

Of een verbindingsmiddel nu verticaal, horizontaal of diagonaal gebruikt mag worden: dit zegt nog niet of het verbindingsmiddel getest is voor een val over een (scherpe) rand.

Aanvullende RFU’s (Recommendation For Use)

Er zit nog een addertje onder het gras: de huidige EN-normen voor verbindingsmiddelen schrijven geen testmethoden voor scherpe randen voor. Daarom zijn er hiervoor aanvullende Europees-erkende testmethodes ontwikkeld, de CNB-normen. Er bestaan RFU CNB-normen voor valstopblokken, vallijnen met demper en tijdelijke verticale leeflijnen. Een verbindingsmiddel dat getest is conform deze RFU CNB zal voorzien zijn van deze aanduiding en het onderstaande pictogram zal op het betreffende product staan.

In de meest recente EN360:2024 zijn de teste voor gebruik bij scherpe randen al wel opgenomen alszijnde vrijwillige test.

Lang niet elk middel is Edge Tested

Producenten van valbeveiliging bepalen zelf of ze het valbeveiligingsmiddel wel of niet aan deze testmethode(s) onderwerpen. Lang niet elk verbindingsmiddel is dus Edge Tested. Toch is dit vaker van belang dan je wellicht denkt.

Aangelijnd werken: altijd veilig?

Zoals in sommige situaties waarbij je gebruikmaakt van werkplaatsbeperking. De medewerker kan dan niet over de rand vallen dankzij de lijn die vastzit aan een anker en niet langer is dan de afstand tussen anker en rand. Maar veel oppervlakten – zoals een dak – zijn niet aan elke zijde even breed of lang. Als een medewerker niet loodrecht op een rand afstapt, maar bijvoorbeeld in een schuine lijn, bestaat er alsnog kans dat de medewerker over de rand valt. Het komt ook voor dat een medewerker op hoogte door een dak heen valt, waarbij scherpe randen kunnen ontstaan.

Nog los van het pendule-effect dat kan ontstaan (waarbij de medewerker ongecontroleerd heen-en-weer zwiept), bestaat er ook het risico dat de scherpe rand het verbindingsmiddel doorsnijdt, als deze niet Edge Tested is.

Relevant voor alle sectoren

Als je bij een (scherpe) rand werkt, is een Edge Tested-verbindingsmiddel echt aan te bevelen. Dat kan bijvoorbeeld in de bouw zijn, waar veel met beton en stalen balken wordt gewerkt. Betonnen randen zijn vaak korrelig en scherp en stalen balken zijn ook vaak scherp. Maar ook bij andere werkzaamheden kun je te maken krijgen met scherpe randen, denk aan de (aluminium) rand van een plat dak of zoals in het praktijkvoorbeeld: het kunststof van een lichtkoepel.

Stem je verbindingsmiddel af op de werksituatie

Daarom: stem je verbindingsmiddel áltijd af op de werksituatie. Op welke locatie ga je werken? Zijn daar (scherpe) randen? Kies dan altijd voor een Edge Tested-verbindingsmiddel.

Vrijblijvende inventarisatie

Mijn collega’s en ik kunnen je hierbij adviseren. Ben je benieuwd of je huidige valbeveiligingsmiddelen aansluiten op de werkzaamheden en werksituatie(s)? En of Edge Tested-verbindingsmiddelen nodig zijn? Neem contact met mij op voor een vrijblijvende kennismaking via e-mail of 010 - 437 30 33.

Safety Scan: laat je goed informeren

Ben je benieuwd naar álle kansen voor jouw organisatie om veilig(er) te werken op hoogte of in diepte? Neem contact met ons op voor een Safety Scan via e-mail of 010 - 437 30 33. Wij inventariseren hierbij alle aandachtspunten op basis van de geldende wet- en regelgeving en stellen aan de hand hiervan een adviesrapport op.

RFU’s voor gebruik verbindingsmiddelen bij scherpe randen = horizontaal gebruik

Onderstaande verbindingsmiddelen kunnen ook gebruikt worden in situaties waarbij scherpe randen voor komen. De verbindingsmiddelen dienen dan aanvullend getest te zijn conform onderstaande RFU’s.

●      EN 360 – Valstopblokken

CNB/P/11.060: testmethode voor scherpe randen met een randradius van meer dan 0,5 mm.
 

●      EN 345 + EN 355 – Vallijnen met demper

CNB/P/11.074: testmethode voor scherpe randen met een randradius van meer dan 0,5 mm.
 

●      EN 353-2 – Tijdelijke verticale leeflijn

CNB/P/11.075: testmethode voor scherpe randen met een randradius van meer dan 0,5 mm.